Οι Θέσεις του ΕΣΕΠΠΑ

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Επιχειρηματικών Πάρκων (ΕΣΕΠΠΑ) εκπροσωπεί τις εταιρείες Ανάπτυξης και Διαχείρισης των Οργανωμένων Υποδοχέων Δραστηριοτήτων (ΟΥΔ), καθώς και τις εγκατεστημένες σε αυτούς επιχειρήσεις. Οι ΟΥΔ, υπό το γενικό όρο Επιχειρηματικά Πάρκα, αντιπροσωπεύουν όλες τις μορφές θεσμοθετημένων θυλάκων δραστηριοτήτων. Διέπονται από ένα πολύπλευρο θεσμικό πλαίσιο όπως έχει διαμορφωθεί από το 1997 και εντεύθεν.

Τα Επιχειρηματικά Πάρκα (ΕΠ) αποτελούν σημαντικότατο παράγοντα για την οικονομική πρόοδο και την ανάπτυξη της χώρας. Έχουν τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

• Χωροθετούνται σύμφωνα με τον Εθνικό Χωροταξικό Σχεδιασμό και τα επιμέρους Ειδικά Σχέδια.
• Οργανώνονται στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και την κυκλική οικονομία.
• Ρυθμίζουν έμμεσα, αλλά ουσιαστικά, την άναρχη χωροθέτηση των επιχειρήσεων και τα προβλήματα που επιφέρει στις τοπικές κοινωνίες η άτυπη και διάσπαρτη συγκέντρωση διαφόρων κατηγοριών εγκαταστάσεων, η οποία αενάως «αναμειγνύεται» με άλλες χρήσεις γης όπως κατοικία, γεωργία, κτηνοτροφία, εμπόριο κλπ.
• Ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, περιορίζουν τον ανεξέλεγκτο κυκλοφοριακό φόρτο και τη γενικότερη όχληση από διάφορες πηγές και μειώνουν δραστικά τις διαχρονικά σημαντικές δαπάνες που απαιτείται να καταβάλλονται, από το δημόσιο ή τις επιχειρήσεις, για τη δημιουργία πολλών και κατά περίπτωση μεμονωμένων υποδομών, όπως δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, επικοινωνιών, οδοποιίας και κόμβων, ύδρευσης, αποχέτευσης όμβριων και ακαθάρτων υδάτων κ.λπ., που εξυπηρετούν συνήθως μία ή λίγες διάσπαρτες  επιχειρήσεις, έναντι της ομαδοποίησης και των συνεπαγόμενων οικονομιών κλίμακας σε επίπεδο υλοποίησης και συντήρησης που πραγματοποιούνται με τα ΕΠ.
• Ρυμοτομούνται σύμφωνα με τις διατάξεις και τις προδιαγραφές του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και διαμορφώνονται με υποδομές και εγκαταστάσεις, σαν μια αυτοδιαχειριζόμενη μικρή πολιτεία.
• Θεσπίζουν όρους και κανόνες, εκ των προτέρων γνωστούς, για την εγκατάσταση και λειτουργία των επιχειρήσεων, καθώς και διαδικασίες διαρκούς ελέγχου εφαρμογής του θεσμοθετημένου κανονισμού λειτουργίας που διέπει υποχρεωτικά κάθε ΕΠ.
• Υποδέχονται πληθώρα δραστηριοτήτων του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα, καθώς και του ειδικών απαιτήσεων κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) από εγκαταστάσεις αποθηκών έως εμπορευματικά κέντρα.
• Δημιουργούν προϋποθέσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης με σημαντική ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των εγκατεστημένων επιχειρήσεων.
• Διαμορφώνουν σταθερές αξίες ακίνητης περιουσίας στην ευρύτερη περιοχή.
• Διασφαλίζουν για τους εργαζόμενους στις εγκατεστημένες επιχειρήσεις ποιοτικές συνθήκες εργασίας.
• Προστατεύουν και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων των γειτονικών οικιστικών περιοχών.
  • Εξοικονομούν πόρους στους ΟΤΑ και την κεντρική Διοίκηση, από τη συγκέντρωση και μείωση των υπηρεσιών που οφείλεται να παρέχονται σε κάθε επιχείρηση.

  Στο κόστος κτήσης οικοπέδων σε ΕΠ συμπεριλαμβάνονται οι αποσβέσεις για τις δαπάνες όλων των έργων υποδομής, για αυτό κατά καιρούς έχουν προβλεφθεί οικονομικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις που εγκαθίστανται σε αυτά (φορολογικά, ειδικές ενισχύσεις αναπτυξιακών νόμων κλπ). Τα οφέλη που αποκομίζονται διαχρονικά από την ανάπτυξη και λειτουργία των ΟΥΔ και των εγκατεστημένων επιχειρήσεων συνδέονται με την πρόοδο της εθνικής οικονομίας και την προστασία του περιβάλλοντος. Η θέσπιση και ο σχεδιασμός τους γίνεται πρωταρχικά για λόγους δημόσιας ωφέλειας.

  Η δυναμική του Συνδέσμου συνοψίζεται στα ακόλουθα μεγέθη:

  • συγκεντρώνει περισσότερους από 30 οργανωμένους υποδοχείς βιομηχανιών, βιοτεχνιών, εγκαταστάσεων logistics και υπηρεσιών
  • περιλαμβάνει εκτάσεις γης πάνω από 50.000 στρέμματα χωροθετημένων εγκαταστάσεων, με θεσμοθετημένες χρήσεις γης Βιομηχανικών Περιοχών και Επιχειρηματικών Πάρκων
  • συγκεντρώνει περισσότερες από 2.300 εγκατεστημένες επιχειρήσεις, στις οποίες οι φορείς που συμμετέχουν παρέχουν υπηρεσίες διοίκησης, διαχείρισης και συντήρησης των έργων υποδομής, στοχεύοντας σε οικονομίες κλίμακας για τις επιχειρήσεις
  • στις επιχειρήσεις αυτές απασχολούνται περισσότεροι από 30.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι και υποστηρίζονται από τις θεσμοθετημένες υπηρεσίες των φορέων ανάπτυξης, διοίκησης, διαχείρισης των Ε.Π., προκειμένου να εργάζονται σε ένα ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον
  • Ο κύκλος εργασιών των εγκατεστημένων επιχειρήσεων ξεπερνά τα 7,5 δισ. €

  Προτεραιότητες του ΕΣΕΠΠΑ

  Ο ΕΣΕΠΠΑ:

  • Φιλοδοξεί να είναι πηγή συστηματικής και αποτελεσματικής πληροφόρησης των φορέων των Επιχειρηματικών Πάρκων.
  • Αξιολογεί τις πολιτικές που εφαρμόζονται στους ΟΥΔ και προτείνει συγκεκριμένες αλλαγές στις κανονιστικές ρυθμίσεις που διέπουν την ίδρυση και τη λειτουργία τους.
    • Παρέχει συμβουλές με σκοπό την αποτελεσματικότερη συμμόρφωση στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τον τομέα των ΟΥΔ.
    • Προωθεί την έρευνα και την επιστημονική υποστήριξη σε κάθε είδους θέματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα στον τομέα των ΟΥΔ (μελέτες και έρευνες, με στόχο την προώθηση της επιχειρηματικότητας,  όπως οικονομοτεχνικές, περιβαλλοντικές, χωροταξικές κ.λπ.)

    Στην τρέχουσα περίοδο πεδία προτεραιότητας για δράσεις του Συνδέσμου είναι:

    • Βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την οργάνωση και διαχείριση των Επιχειρηματικών Πάρκων.
    • Βελτίωση και προώθηση εφαρμογής του Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Ανάπτυξη ΟΥΔ στην Ελληνική Επικράτεια με βάση τους όρους της κυκλικής οικονομίας για τις μορφές τους (π.χ. τα Επιχειρηματικά / Εμπορευματικά Πάρκα Εφοδιαστικής Εθνικής Εμβέλειας, ΕΠΕΕΕ) και τα Επιχειρηματικά Πάρκα Εφοδιαστικής Αλυσίδας – Logistics, ΕΠΕΑ).
    • Προσδιορισμός των δημοτικών τελών για τα κτιριακές εγκαταστάσεις των ΟΥΔ διαμέσου θεσμοθέτησης σύγχρονης και δίκαιης διαδικασίας υπολογισμού.
    • Θεσμοθέτηση ενισχύσεων και κινήτρων για εγκατάσταση ή μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε ΟΥΔ.
    • Επιχορήγηση  έργων υποδομής νέων ΟΥΔ και εκσυγχρονισμού υφιστάμενων.
      1. Χρήσεις γης:
         • Οι ισχύουσες κανονιστικές χρήσεις γης (μέσω ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ ή άλλου σχεδίου χρήσεων γης) δεν προβλέπουν τη χρήση «βιομηχανία και άλλες επιχειρηματικές χρήσεις» σε περιοχές που κατά τα άλλα είναι κατάλληλες για τέτοιες δραστηριότητες.
         • Στην περίπτωση αυτή, για να προχωρήσει η δημιουργία ενός ΟΥΔ απαιτείται να τροποποιηθεί πρώτα, καταλλήλως, η ισχύουσα χρήση, μέσω κάποιου πολεοδομικού σχεδιαστικού εργαλείου και στη συνέχεια να εκκινήσει η δημιουργία του υποδοχέα.
         • Η δράση του ΕΣΕΠΠΑ προβλέπει, ως πρόταση, τη συγχώνευση των δύο διαδικασιών με στόχο τη σημαντική μείωση του απαιτούμενου συνολικού χρόνου. Επιδιώκεται η συγχώνευση σε ενιαία διαδικασία των εγκρίσεων τόσο για τη δημιουργία ΟΥΔ, σύμφωνα με το τρίτο μέρος του Νόμου 3982/2011, όσο και για την τροποποίηση των υφιστάμενων χρήσεων γης, όπου αυτό απαιτείται (βλ. μέσω της χρήσης Ειδικού Χωρικού Σχεδίου του άρθρου 8 του ν. 4447/2016).
      1. Χωροταξικός σχεδιασμός
      1. • Τα υπό έγκριση σχέδια των νέων Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων, που είναι σε εξέλιξη, περιλαμβάνουν κατευθύνσεις και διατάξεις και για τους οργανωμένους υποδοχείς. Σε πολλές περιπτώσεις, οι κατευθύνσεις αυτές είναι προβληματικές και ανακόλουθες με το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τη Βιομηχανία.
           • O ΕΣΕΠΠΑ παρεμβαίνει σε τέτοια προβλήματα, επιδιώκοντας την άρση τους πριν από την ολοκλήρωση της έγκρισης των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων. Ταυτόχρονα με τις μεταβολές σε περιφερειακό επίπεδο, είναι σε εξέλιξη στόχος του και η παρέμβαση στην τροποποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τη Βιομηχανία. Θα επιδιωχθεί η τροποποίηση διαφόρων διατάξεων και κατευθύνσεων του πλαισίου που, όπως έχει δείξει η εμπειρία από τη δεκαετή περίπου εφαρμογή του, επιδέχονται βελτίωσης από την οπτική γωνία της προώθησης των ΟΥΔ. Ενδεικτικά, στα σημεία αυτά μπορεί να περιληφθούν βελτιώσεις των πολεοδομικών όρων δημιουργίας διαφόρων τύπων ΟΥΔ σε περιοχές με άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις. Μέσω της αναπροσαρμογής των συντελεστών δόμησης αναδεικνύεται ξεκάθαρα η ελκυστικότητα μεταξύ της εκτός σχεδίου χωροθέτησης και της οργανωμένης χωροθέτησης.
         • Απλοποίηση αδειοδοτικών διαδικασιών
           • Επιδιώκονται αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, στην κατεύθυνση της εκχώρησης αδειοδοτικών αρμοδιοτήτων στον φορέα διοίκησης και διαχείρισης του ΟΥΔ, καθώς και σταδιακής ελάφρυνσης των απαιτούμενων περιβαλλοντικών αδειών για εγκατάσταση και λειτουργία επιχειρήσεων σε ΟΥΔ.
             1. • Ο ΕΣΕΠΠΑ σκοπεύει να προωθήσει τα εξής θέματα:
                  1. Οι Φορείς Διοίκησης & Διαχείρισης των ΟΥΔ να μπορούν να πιστοποιούνται, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται (πιστοποίηση των διαδικασιών ελέγχου, της στελέχωσης, των ελάχιστων απαιτούμενων τεχνικών υποδομών, τήρησης αρχείου κλπ.), ως Ενδιάμεσοι Φορείς Διαχείρισης με αρμοδιότητες για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων (άδεια λειτουργίας, άδεια επέκτασης κ.λπ.) που εγκαθίστανται και λειτουργούν εντός ΟΥΔ.
                  2. H περιβαλλοντική αδειοδότηση των ΟΥΔ να γίνεται κατόπιν εκπόνησης και έγκρισης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Για τις βιομηχανικές ή άλλες δραστηριότητες που είναι εγκατεστημένες και ασκούνται ή πρόκειται να εγκατασταθούν εντός περιβαλλοντικώς αδειοδοτημένων ΟΥΔ γίνεται αυτοδίκαιη μετάπτωση αυτών στην αμέσως κατώτερη κατηγορία, ήτοι από την κατηγορία Α1 στην κατηγορία Α2 και από την κατηγορία Α2 στην κατηγορία Β. Πιο συγκεκριμένα, η περιβαλλοντική αδειοδότηση των δραστηριοτήτων κατηγορίας Α2 που έχουν προκύψει από μετάπτωση από την κατηγορία Α1, γίνεται με ευθύνη της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για μεταβατικό χρονικό διάστημα 5 ετών, η αδειοδοτούσα αρχή των δραστηριοτήτων κατηγορίας Α2 που έχουν προκύψει από μετάπτωση από την κατηγορία Α1, παραμένει το ΥΠΕΝ. Όλες οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις εντός περιβαλλοντικώς αδειοδοτημένων ΟΥΜΕΔ γίνονται με την διαδικασία «fast track».
                  3. Οι δραστηριότητες κατηγορίας Β, είτε έχουν προκύψει από μετάπτωση από την κατηγορία Α2 λόγω εγκατάστασης εντός περιβαλλοντικώς αδειοδοτημένων ΟΥΔ είτε είναι εξαρχής κατηγορίας Β, δεν ακολουθούν τη διαδικασία εκπόνησης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) αλλά υπόκεινται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, με ενσωμάτωση αυτών στην άδεια λειτουργίας τους, με ευθύνη πλέον της αρμόδιας αρχής για την άδεια λειτουργίας τους.
             1. Κίνητρα για επενδύσεις σε ΟΥΔ – εγκατάστασης επιχειρήσεων σε ΟΥΔ
             1. • Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των ΟΥΔ δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς ένταξη στις επιχορηγούμενες επενδύσεις. Η αναβάθμιση των υποδομών των υποδοχέων με τον τρόπο αυτό διασφαλίζει την εφικτή και βιώσιμη στήριξη της επιχειρηματικότητας.
                • Με δεδομένη τη σημαντική έλλειψη ρευστότητας καθώς και την ανάγκη προσέλκυσης νέων επιχειρήσεων, είναι ιδιαίτερα ζωτική η στοχευμένη επιχορήγηση επενδύσεων, ανάλογα με το εγκεκριμένο Σύμφωνο Εξειδίκευσης κάθε περιφέρειας (RIS3).
                • Ταυτόχρονα, προκειμένου να προκληθεί ενδιαφέρον από μεγάλες επιχειρήσεις να επενδύσουν στην ίδρυση ΟΥΔ, ή θα πρέπει να μη λαμβάνεται υπόψη στο ποσοστό ή τον τύπο επιχορήγησης το μέγεθος του Ομίλου στον οποίο υπάγεται ως θυγατρική η εκάστοτε ΕΑΝΕΠ, καθόσον μάλιστα οι τελικώς ωφελούμενοι από την ανάπτυξη και τη λειτουργία του ΟΥΔ θα είναι σε πολύ υψηλό ποσοστό μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Προκειμένου να ενισχυθεί η ζήτηση εγκατάστασης και μετεγκατάστασης επιχειρήσεων σε ΟΥΔ, καθώς επίσης και να βελτιωθεί η προσφορά των παρεχόμενων υπηρεσιών, πρέπει να διαμορφωθούν κατάλληλα κίνητρα:
                  1. Ενίσχυσης ζήτησης (επιλεκτικές δράσεις Αναπτυξιακού Νόμου και ΕΣΠΑ αποκλειστικά για επιχειρήσεις και επενδύσεις σε ΟΥΔ, ειδικά προγράμματα αξιοποίησης αδιάθετων χώρων ΟΥΔ, προώθηση κυκλικής οικονομίας σε ΟΥΔ, αυξημένος συντελεστής αποσβέσεων για επιχειρήσεις εγκατεστημένες εντός ΟΥΔ, μειωμένος ΕΝΦΙΑ για βιομηχανικά κτήρια εντός ΟΥΔ κ.λπ.)
                  2. Βελτίωσης Προσφοράς (παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, διαχείριση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, υπηρεσίες ανάθεσης/επίβλεψης κατασκευαστικών εργασιών εντός ΟΥΔ γραφεία coaching για παροχή τεχνογνωσίας σε εγκατεστημένες ή προς εγκατάσταση επιχειρήσεις, υποστήριξη προς τις εγκατεστημένες ή προς εγκατάσταση επιχειρήσεις για το Industry 4.0 κ.λπ.).
             2. Μέτρα για ενίσχυση των ΣΔΙΤ
                • Στο άρθρο 47 του Ν. 3982/2011 προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης Επιχειρηματικού Πάρκου με ΣΔΙΤ. Η σύμπραξη με το δημόσιο είναι σε απόλυτη αρμονία με τον χαρακτήρα δημοσίου συμφέροντος που έχει η ανάπτυξη και λειτουργία ΕΠ.
                • Η δράση του ΕΣΕΠΠΑ στοχεύει να προτείνει δράσεις προώθησης της ίδρυσης ΕΠ με ΣΔΙΤ.
             1. Ρυθμιστικές Καινοτομίες
             1. • Ο ΕΣΕΠΠΑ προτίθεται να προστατεύσει με καινοτόμες ιδέες, έτσι ώστε να δημιουργήσει τάσεις ανάπτυξης ΟΥΔ για κάθε νέα μεγάλη παραγωγική επένδυση συμπεριλαμβανομένων και των επενδύσεων εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι διαδικασίες ίδρυσης των ΕΠ και αδειοδότησης των επιχειρήσεων θα πρέπει να τεθούν σε καθεστώς επιτάχυνσης.
                • Ο ΕΣΕΠΠΑ έχει συστήσει ομάδες εργασίας που παρακολουθούν και επικαιροποιούν προτάσεις που σχετίζονται με τα αναπτυξιακά κίνητρα, ήτοι:
                  1. Εφαρμογή όλων των διατάξεων που προτάθηκαν κατά την διαβούλευση του νόμου περί Στρατηγικών Επενδύσεων στους ΟΥΔ.
                  2. Διοικητικά – νομικά κίνητρα και οφέλη για τις εγκαθιστάμενες επιχειρήσεις σε Ε.Π.
                  3. Οικονομικά κίνητρα και οφέλη για τις εγκαθιστάμενες επιχειρήσεις σε Ε.Π.
                  4. Πολεοδομικά κίνητρα και οφέλη για τις εγκαθιστάμενες επιχειρήσεις εντός Ε.Π.
                  5. Τεχνικά – λειτουργικά κίνητρα και οφέλη για τις εγκαθιστάμενες επιχειρήσεις σε Ε.Π.
                  6. Κίνητρα, οφέλη και υποχρεώσεις των ΕΑΝΕΠ και ΕΔΕΠ.